My Blog List

ေရးခဲ႕ျပီးသမွ်ေတြ

Life

The adventure of life is to learn.
The purpose of life is to grow.
The nature of life is to change.
The challenge of life is to overcome.
The essence of life is to care.
The opportunity of life is to serve.
The secret of life is to dare.
The spice of life is to befriend.
The beauty of life is to give.
The joy of life is to love.

~William Arthur Ward

ကူးလူးယွက္သြယ္..

ေဝဖန္ အႀကံေပးခ်င္တာေလးေတြ ရွိရင္..

alwanpyay.ppt@gmail.com

ကို ဆက္သြယ္ ေပးပို႕လို႕ ရပါတယ္ရွင္..။
ေက်းဇူးတင္ ခင္မင္စြာ ႀကိဳဆိုလွ်က္ပါေနာ္။


လာလည္တာ ေက်းဇူးေနာ္..

ေကာင္းေသာေန ့ပါ..
ေပ်ာ္ရႊင္ပါေစ..



ခင္မင္မွဳ ေျခရာေလးမ်ား...

ျမန္မာ စံေတာ္ခ်ိန္

Followers

To Download Zaw Gyi Font

Powered by Blogger.
Thursday, December 29, 2011

အခြင္႔အေရးဆိုတာ ... အခြင္႕အေရး ယူပါ ( ၂ )

အခြင္႕အေရး ဆိုတာ... အခြင္႕အေရးယူပါ ( ၁ )

အခြင္႕အေရးဆိုတာ … အခြင္႕အေရးယူပါ ( ၂ ) 


သမိုင္းဆရာႀကီးေတြ ေျပာတတ္တဲ႕ စကားရွိတယ္ရွင္႕  သမိုင္းကို ေလ႕လာတာ၊ သင္ယူတာ၊ သင္ႀကားေပးတာ မအ ရေအာင္ပါတဲ႕။ အဲဒီလိုပဲ ကၽြန္မ ေတြးမိတဲ႕ ေနာက္တစ္ခ်က္က အယူအဆ၊ အယူဝါဒ တစ္ခုခု၊ ယံုႀကည္မွဳ တစ္ခုခုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေကာင္း အဆိုး၊ အမွား အမွန္ ဆိုတာ အေျခအေနနဲ႕ အခ်ိန္အခါ အေပၚ မူတည္ေနတတ္ ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အသံုးအႏွဳန္း တူေပမယ္႕ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ယူပံုျခင္းလည္း ကြဲျပားေနတတ္ပါတယ္။ အမွန္ အမွားကို ခြဲျခားဖို႕အတြက္  ဒီအယူအဆတစ္ခု ဘာေႀကာင္႕ ေပၚလာတယ္ ။ ဘယ္လိုစျပီး ယူဆ ေတြးေခၚ ခဲ႕ႀကတယ္။ ဘာကို အေျခခံတယ္ ။ စတဲ႕ အေျခခံ သမိုင္းေႀကာင္း ဆိုတာေတြကို နားလည္ထားမွ ကိုယ္႕ရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေန နဲ႕ အခ်ိန္အခါ အေပၚကို သံုးသတ္ျပီးမွသာ ကိုက္ညီသလား မွန္ကန္သလား ျပန္လည္ ေတြးေတာ ယူႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ 




လူ႕အခြင္႕အေရးအေႀကာင္း ေျပာမယ္ဆိုရင္ သူ႕သမိုင္းေႀကာင္းေလးကိုလည္း သိထားဖို႕ လိုပါလိမ္႕မယ္။ ကၽြန္မတို႕လည္း အခု လူအခြင္႕အေရး ေျပာခ်င္ရင္ သူ႕ရဲ႕ သမိုင္းေႀကာင္းေလးနဲ႕ ေပၚေပါက္ လာပံုတို႕ကို ျပန္ ျပီး ေလ႕လာ ႀကည္႕ရရင္။ လူ႕အခြင္႕အေရးဆိုတာကို စျပီး ေျပာလာႀကတာ ၁၈ ရာစု မတိုင္ခင္ ကတည္းကပဲ။  လူ႕အခြင္႕အေရး ဆိုင္ရာ လွဳပ္ရွားမွဳေတြကို ၁၉၇၀ ေလာက္က စျပီး အေမရိက၊ လက္တင္ အေမရိက ၊ ဥေရာပ စတဲ႕ အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ အေရွ႕ဘက္က ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံ ေတြမွာ စတင္ လာႀကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အစိုးရေတြရဲ႕ အႀကြင္းမဲ႕ အာဏာလြမ္းမိုးထားမွဳေတြကို ဆန္႕က်င္တဲ႕ အေနနဲ႕ လူ႕အခြင္႕အေရး ေတာင္းဆိုမွဳေတြကို လွဳပ္ရွားလုပ္ေဆာင္ခဲ႕ႀကတာပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း ၂၁ ရာစုနဲ႕ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ကာလေတြ ကေတာ႕  ဒီအေျခခံ သေဘာတရားအျပင္ အျခား ဒီထက္ပိုတဲ႕ အေႀကာင္းအရာေတြ သေဘာတရားေတြကိုပါ ထပ္ေပါင္းလာႀကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ 

လူ႕အခြင္႕အေရး လွဳပ္ရွားမွဳ ျဖစ္စဥ္ေတြကို ႀကည္႕ရင္  Early Civilization ( လူယဥ္ေက်းမွဳသမိုင္း အေစာပိုင္းကာလ) ဒီအခ်ိန္မ်ားမွာ ကေတာ႕  အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားေတြရဲ႕ အႀကြင္းမဲ႕ အာဏာေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕ကို ဦးတည္ျပီး ႀကိဳးပမ္းခဲ႕ႀကျပီး ဦးေဆာင္ လွဳပ္ရွားသူေတြက ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ႀကတာကို ေတြ႕ ရပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ေတြရဲ႕ ဆံုးရွံဳးမွဴေတြအတြက္ ကာကြယ္ေပးခ်င္တဲ႕ သေဘာ သက္ေရာက္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႕  လူ႕အခြင္႕အေရး လွဳပ္ရွားမွဳဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ဘာသာေရး ကို အေျခခံျပီး ႏိုင္ငံသားအခြင္႕အေရးနဲ႕ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင္႕ကို ဦးတည္ ခဲ႕ႀကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ 

၁၈ နဲ႕ ၁၉ ရာစု အေတြးအေခၚပညာရွင္ေတြက သဘာဝအခြင္႕အေရး (Natural Rights) အေႀကာင္းကို အမ်ားအျပား ေဆြးေႏြးေတြးေခၚ ခဲ႕ႀကပါတယ္။ ဒီအယူအဆက ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ ဘယ္ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဘယ္ဘာသာတရား ေအာက္မွာကို အေျခမခံဘဲ  လူသားတစ္ေယာက္အျဖစ္ ကမၻာေျမေပၚမွာ ေမြးဖြားလာကတည္းက လူတိုင္း ကိုယ္စီမွာ သူ႕ရဲ႕ ေမြးရာပါ သဘာဝတရားက ေပးထားတဲ႕ အခြင္႕ အေရး ရွိျပီး ကမၻာေပၚရွိ လူသားတိုင္းမွာ ဒီ တူညီတဲ႕ အခြင္႕အေရးကို ရယူ က်င္႕သံုး ပိုင္ခြင္႕ ရွိတယ္ ဆိုတာပါပဲ။




၁၉ ရာစုအလယ္ပိုင္းနဲ႕ ေနာင္းပိုင္း ကာလေတြမွာ ကၽြန္စနစ္ေတြ၊ အဖိနွိပ္ခံ အလုပ္သမားေတြ၊ လယ္သမား ေတြရဲ႕ အေရးကိစၥေတြ ျပႆနာေတြဟာ ဒီ လူ႕သားအခြင္႕အေရး ဆိုတာကို အသိျပဳဖို႕ ပိုမို ေပၚလြင္ေစ အေႀကာင္းအရာေတြ ျဖစ္လာခဲ႕ပါတယ္။ ႏိုင္ငံအလိုက္ ေဒသအလိုက္ လူေတြဟာ သူတို႕ရဲ႕ ထိခိုက္ နစ္နာ မွဳေတြကို သေဘာေပါက္နားလည္ လာႀကျပီး အစုအဖြဲ႕အလိုက္ သူတို႕ရဲ႕႔ အခြင္႕အေရးအတြက္ ဖိႏွိပ္ သူေတြကို ဆန္႕က်င္ ေတာင္းဆိုမွဳေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဥပမာ- အလုပ္သမားအဖြဲ႕ အစည္းက ဦးေဆာင္ျပီး အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အလုပ္ခ်ိန္၊ လုပ္ခ လစာ၊ ခံစားခြင္႕ေတြကို ေတာင္းဆို ခဲ႕ႀကတာမ်ိဳးေတြပါ။ အေစာပိုင္း ကာလ လွဳပ္ရွားမွဳေတြဟာ အေတာ္ႀကမ္းတမ္းျပီး အခြင္႕အေရး ဆံုးရွံဳးသူမ်ားနဲ႕ ပိုမိုရယူထားသူမ်ားႀကားက ပဋိပကၡဟာ ေတာ္ေတာ္ ႀကမ္းတမ္းျပီး  ျပႆနာအေတာ္မ်ားတယ္ ဆိုတာကို အဲဒီေခတ္ ပတ္ဝန္းက်င္က သပိတ္ေတြ၊ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ အေႀကာင္းကို ျပန္ႀကည္႕ရင္ ေတာ္ေတာ္ သိသာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လွဳပ္ရွားမွဳ အေႀကာင္းေတြကို အပိုင္းေတြ အမ်ားႀကီးခြဲရေအာင္ ရွည္သြားမွာ စိုးလို႕ အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပီး မေျပာေတာ႕ပါဘူး။ 


ေနာက္ပိုင္း မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကို ႀကည္႕ရင္ေတာ႕ အသင္းအဖြဲ႕ တစ္ခုရဲ႕ အခြင္႕အေရးထက္ တစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင္႕အေရးဘက္ကို ပိုမိုဦးတည္လာႀကျပီး ဥပမာ ေျပာရရင္ ဘာသာေရးအသင္းအဖြဲ႕ ေအာက္ကေန ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ဆံုးရွံဳးေနတဲ႕ အခြင္႕အေရးေတြကို ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးထက္ တစ္ဦးခ်င္း အခြင္႕အေရး ဆံုးရွံဳးတယ္ ထင္တဲ႕ သူေတြ စုေပါင္း ဖြဲ႕စည္းတဲ႕ အသင္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႕ သူတို႕ရဲ႕ လွဳပ္ရွားမွဳေတြကို ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕လာရပါတယ္။ လိင္တူ ဆက္ဆံ သူမ်ား အသင္းနဲ႕ ၄င္းတို႕ရဲ႕ အခြင္႕အေရး ေတာင္းဆိုတဲ႕ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား လိုမ်ိဳးပါ။ 
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႕အခြင္႕အေရးလွဳပ္ရွားမွဳေတြဟာ Freedom ( လြတ္လပ္ခြင္႕ ) နဲ႕ Equality ( သာတူညီမွ်ရွိမွဳ) တို႕ကို ပိုဦးတည္ ေျပာဆိုလာႀကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ကမၻာအႏွ႕ံမွာ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသား ပိုင္ခြင္႕၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင္႕အေရး၊ လိင္တူဆက္ဆံသူခ်င္း လက္ထပ္ခြင္႕ စတဲ႕ လွဳပ္ရွားမွဳ ေတြကို လွဳပ္ရွားမွဳေတြအျဖစ္ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင္႕ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ေတြကို အေျခမခံဘဲ လူသားတစ္ေယာက္ရဲ႕ အခြင္႕အေရး ဆိုတဲ႕ အေတြးအေခၚ ပိုမို စိုးမိုးလာတယ္လို႕ ေျပာလို႕ရပါတယ္။ 




လူအခြင္႕အေရးဆိုတာဟာ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ႕ လူသားအားလံုးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင္႔ ႏွင္႕ တန္းတူညီမွ်မွဳကို ရည္ညႊန္းတာမို႕ တစ္ဖက္က အာဏာႀကီးစိုးမွဳေတြ၊ အႏိုင္က်င္႕ ထိန္းခ်ဳပ္မွဳေတြ၊ တရားမမွ်တမွဳေတြကို ဆန္႕က်င္ျပီး လူသားအခ်င္းခ်င္း အတူတူ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႕ တစ္ဦးနဲ႕ တစ္ဦးအႀကားမွာ တစ္ဦးအခြင္႕အေရးကို တစ္ဦး ေလးစားေစခ်င္တဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေဖာ္ညႊန္းတာပါပဲ။



ဒါဟာ ပဋိပကေတြကို ရပ္ေစခ်င္ျပီး ပိုေကာင္းတဲ႕ ကမၻာႀကီးျဖစ္ဖို႕နဲ႕  ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ေစခ်င္တဲ႕  လူသားအခ်င္းခ်င္း ႀကားက Social Contract ( လူမွဳ သေဘာတူညီခ်က္) ပါပဲ။ 



လူ႕အခြင္႕အေရး လို႕ ဘယ္အခ်က္ေတြ သတ္မွတ္ထားလဲ အဲလို သတ္မွတ္ဖို႕ ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ကမၻာမွာ ေပၚလာဖို႕ ဘယ္လို အဆင္႕ဆင္႕ လုပ္ေဆာင္ ခဲ႕ႀကလည္း ဆိုတာကို ဆက္ေျပာျပခ်င္ပါေသးတယ္။ 

 ( ဆက္ပါဦးမည္)


အလြမ္းေျပ 


References :
Wikipedia

0 comments: