Popular Posts
Subscribe To
Posts
Comments
Monday, February 17, 2014
သံုးေျမွာင္႕ အခ်စ္ သီအိုရီ
အခ်စ္ဆိုတဲ႕
အရာ စစ္မစစ္ ဆန္းစစ္ဖို႕ေတြကို လူေတြ ႏွစ္ကာလ ရွည္ႀကာစြာ စိတ္ပညာရွဳေထာင္႕၊ သိပၸံရွဳေထာင္႕
ေတြကေန ေလ႕လာခဲ႕ႀကေပမယ္႕ အမွန္နဲ႕ နီးစပ္ရံုကလြဲျပီး
အပ္ခ်မတ္ခ် ေျပာႏိုင္ေလာက္တဲ႕ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မွဳေတြကေတာ႕ မရွိသေလာက္ပါပဲတဲ႕။ အခုလည္း
အမွန္နဲ႕ နီးစပ္တဲ႕ အဆိုျပဳမွဳတစ္ရပ္ကို Robert Sternberg
(http://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Sternberg ) ဆိုတဲ႕ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္က ေဖာ္ထုတ္ခဲ႕ပါတယ္။
သူေဖာ္ထုတ္ခဲ႕တဲ႕ သီအိုရီကို Triangular Theory of Love လို႕နာမည္ေပးျပီး ႀတိဂံပံုသ႑ာန္
နဲ႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Source :
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Triangular_Theory_of_Love.svg
လူတစ္ေယာက္ကို
ခ်စ္တယ္ ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတဲ႕ အေျဖကို Robert Sternberg က အဓိက ရွာေဖြခဲ႕ပံုရပါတယ္။ လူေတြဟာ
ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ခ်စ္ႏိုင္တယ္လို႕လည္း သူက ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ႕ပံုရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕
စာဖတ္သူေတြ အေနနဲ႕ေတာ႕ သူရွာေဖြ ေတြ႕ရွိ ခဲ႕တဲ႕ အခ်စ္အမ်ိဳးအစား ေတြထဲက ကိုယ္႕
အခ်စ္က ဘာလဲ ဆိုတာကို သူက စဥ္းစားမိေစခဲ႕ပါတယ္။
သူရွာေဖြ
ေတြ႕ရွိခဲ႕တဲ႕ အခ်စ္ အမ်ိဳးအစားေတြကို သူက အေႀကာင္း အရာ ၃ မ်ိဳးကို အေျခခံျပီး ေတြ႕ရွိ
ခဲ႕တာမို႕ သံုးေျမွာင္႕ အခ်စ္ သီအိုရီလို႕
သူဆိုခဲ႕တာပါ။
သူက
တစ္ခုခ်င္းစီကို ဘယ္လို ဖြင္႕ဆိုခဲ႕လဲ ဆိုေတာ႕…
“Intimacy (The Emotional Warmth):
"The intimacy component refers to feelings of closeness, connectedness,
and bondedness in loving relationships" (Sternberg, 1986: 119).”
ပထမအခ်က္ ပထမေထာင္႕ အေနနဲ႕ နီးစပ္တဲ႕
ခံစားမွဳ က ေပးစြမ္းႏိုင္တဲ႕ ေႏြးေထြးမွဳ၊ သာယာမွဳနဲ႕ ခံစားခ်က္ျခင္း နီးစပ္မွဳ
စတဲ႕ ခံစားခ်က္။
Passion (The Romance/Attraction):
"The drives that lead to romance, physical attraction, sexual
consummation, and related phenomena in loving relationships" (Sternberg,
1986: 119).
ဒုတိယေထာင္႕ အေနနဲ႕က တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ ဆြဲေဆာင္
ႏိုင္မွဳ၊ စိတ္ဝင္စားမွဳ၊ လိင္ဆြဲေဆာင္ ႏိုင္မွဳပါ။
Commitment (The Togetherness): This
"component refers to, in the short term, the decision that one loves
someone else, and in the long term, the commitment to maintain that love. The
commitment component thus includes within its purview the cognitive elements
that are involved in decision making about the existence of and potential
long-term commitment to a loving relationship" (Sternberg, 1986: 119).
တတိယ ေထာင္႕ကေတာ႕ တာဝန္ယူမွဳနဲ႕ သစၥာတရားပါလို႕ ဆိုရမလား။ ထာဝရ
အတူရွိမယ္လို႕ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ ထားႏိုင္မွဳ လို႕ တနည္း ဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။
ေအာက္မွာပါဝင္တဲ႕ ဇယားေလးေတြကေတာ႕ ဒီပါဝင္တဲ႕ အရာေတြကို ဒီလို ရွင္းျပထားပါတယ္။
အခ်စ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေတာ႕ သူက ဒီလို အဓိပၸါယ္ ဖြင္႕ထားပါတယ္။
သာမန္အမ်ိဳးအစား ဆက္ႏြယ္မွဳေတြ
မွာေတာ႕ ပံုမွန္ဆက္သြယ္မွဳရွိေနေပမယ္႕ အခ်စ္မွာ ထည္႕တြက္ရမယ္႕ ပါဝင္တဲ႕ အရာေတြလို႕ အထက္မွာ ဆိုထားတဲ႕ ႀကိဂံ ရဲ႕ ေထာင္႕ သံုးေထာင္႕ ျဖစ္တဲ႕ Intimacy ၊
Passion နဲ႕ Commitment ေတြကို အခိုင္အမာ
ေတြ႕ရတာမ်ိဳး မရွိပါဘူးတဲ႕။
အခ်စ္ကို ခြဲျခားနားလည္
ႏိုင္တဲ႕ အမ်ိဳးအစားေတြကေတာ႕ …
သူငယ္ခ်င္း အခ်စ္
သူငယ္ခ်င္းအခ်စ္မွာ
Intimacy ဆိုတဲ႕ ႀကိဂံရဲ႕ ေထာင္႕တစ္ေထာင္႕ ကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ျပီး ခံစားခ်က္ျခင္း နီးစပ္တဲ႕
ရင္ဖြင္႕ေဖာ္ေတြ အျဖစ္ နီးကပ္စြာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ျပီး ေရရွည္ဆက္ဆံေရးကိုလည္း ေမွ်ာ္လင္႕လို႕ရေပမယ္႕
က်န္တဲ႕ အခ်က္ေတြ ကိုေတာ႕ ေတြ႕ရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ဆိုပါတယ္။
ခဏတာ အခ်စ္
ခဏတာ အခ်စ္မွာေတာ႕
တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္မွဳ တပ္မက္မွဳ၊ စြဲမက္မွဳ၊ လိင္ဆြဲေဆာင္ႏိုင္မွဳ
စတဲ႕ အခ်က္ေတြကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ျပီး ႀကိဂံရဲ႕ ေထာင္႕တစ္ေထာင္႕ ျဖစ္တဲ႕ Passion ဆိုတာကိုေတာ႕
ေတြ႕ႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္ က်န္ႏွစ္ေထာင္႕ကေတာ႕ ေပ်ာက္ဆံုးေနပါတယ္။
အခ်စ္မဲ႕
ဒီတစ္မ်ိဳးကေတာ႕ ႀကိဂံရဲ႕
ေထာင္႕ ႏွစ္ေထာင္႕ျဖစ္တဲ႕ Intimacy နဲ႕ Passion
ေတြ မရွိေပမယ္႕ လုပ္သင္႕တယ္၊ အတူ
ရွိသင္႕တယ္၊ ျဖစ္သင္႕တယ္ ဆိုတဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးေတြကို အေျခခံျပီး ေနာက္ တစ္ေထာင္႕ျဖစ္တဲ႕
Commitment ကို ေတြ႕ရတဲ႕ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။
ဦးေႏွာက္ တစ္ခုတည္း နဲ႕ စတင္ လက္တြဲခဲ႕တဲ႕ စံုတြဲေတြ၊ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြ သေဘာတူလို႕ စီစဥ္ရာ နာခံတဲ႕ စံုတြဲေတြမွာ ေတြ႕ရေလ႕ ရွိျပီး
အခ်စ္တစ္ခု အစပ်ိဳးမွဳလည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို ဘဝတစ္လံုးကို အသက္မဲ႕ ေစတဲ႕ အရာလည္း
ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
စိတ္ကူးယဥ္အခ်စ္
စိတ္ကူးယဥ္ အခ်စ္မွာေတာ႕ တစ္ေယာက္နဲ႕ တစ္ေယာက္ အျမန္ဆံုး
စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အျမန္ဆံုး နီးစပ္သြားျပီး အရူးအမူးခ်စ္ႀကတယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္ျပီး
ေရရွည္အတြက္ေတာ႕ စဥ္းစားေတြးေတာ ေခါင္းထဲ ထည္႕ထားျပီးမွ ခ်စ္သူ ျဖစ္လာတာမ်ိဳး
မဟုတ္တဲ႕ အခ်စ္မ်ိဳးပါ။ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ တကယ္ ခ်စ္ေပမယ္႕
မခိုင္ျမဲႏိုင္တာမ်ိဳးကို ေတြ႕ရျပီး ႀတိဂံရဲ႕ ေထာင္႕ ႏွစ္ခု ျဖစ္တဲ႕ Intimacy နဲ႕ Passion ကိုေတာ႕ ေတြ႕ရျပီး Commitment
ပိုင္းမွာေတာ႕ အားနည္း တတ္သလို မရိွသေလာက္ ျဖစ္ေနတတ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္တဲ႕။
ဘဝအေဖာ္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္
အခ်စ္
ျပင္းျပတဲ႕ ဆြဲေဆာင္မွဳေတြ
သိပ္မရွိေပမယ္႕ သာမာန္သူငယ္ခ်င္းေတြထက္လည္း နားလည္မွဳေတြ ခ်စ္ခင္မွဳေတြ ပိုနက္ရွိဳင္းျပီး
ဒီလို အခ်စ္မိ်ဳးက မိသားစုနဲ႕ မိသားစုဆန္တဲ႕ အခ်စ္ အရမ္းကိုနီးကပ္တဲ႕ သူငယ္ခ်င္းအခ်စ္မ်ိဳးေတြမွာ
ေတြ႕ရတတ္သလို ေရရွည္လက္တြဲဖို႕လည္း ရည္ရြယ္ထားတဲ႕ အခ်စ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
Passion အားနည္းေပမယ္႕ Intimacy နဲ႕ Commitment
ကေတာ႕ အားေကာင္းတဲ႕ အေျခအေနပါ။
မ်က္ကန္းခ်စ္
ဥပမာေပးရရင္ ျမင္ျမင္ခ်င္းခ်စ္ျပီး လက္ထပ္လိုက္တဲ႕
အေျခအေနမ်ိဳးပါတဲ႕။ Passion အားေကာင္းေနတဲ႕ေနာက္ကို Commitment ပါ ပါသြားတဲ႕ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေပမယ္႕
Intimacy ကေတာ႕ မရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
လက္ထပ္ျဖစ္သြားႏိုင္ေပမယ္႕ ေရရွည္ တည္႕တံ႕ဖို႕ အတြက္ေတာ႕ ခက္ခဲႏိုင္တဲ႕ အေျခအေနမ်ိဳးလို႕
သံုးသတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္႕စံုတဲ႕ အခ်စ္
လူတိုင္းလိုခ်င္တဲ႕ ဘဝတစ္ခုေပါ႕ … Passion၊ Intimacy၊ Commitment
ဆိုတဲ႕ သံုးမ်ိဳးစလံုး ျပည္႕စံုျပီး လိုက္ဖက္တဲ႕ ဘဝကို ပိုင္ဆိုင္ႀကတဲ႕
စံုတြဲေတြမွာ ေတြ႕ရတဲ႕ အေျခအေနမ်ိဳးေပါ႕။
Sternberg က သူ႕ရဲ႕ ေလ႕လာမွဳအရ သက္ေသျပႏိုင္ဖို႕ ၁၅ ႏွစ္အထက္
အခ်စ္မပ်ယ္တဲ႕ လက္တြဲျမဲတဲ႕ စံုတြဲေတြမွာ
ေလ႕လာေတြ႕ရွိထားတဲ႕ အခ်စ္မ်ိဳးပါလို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီလူေတြမွာ ေတြ႕ရတဲ႕ အဓိက
အခ်က္က သူတို႕ ႏွစ္ဦးအတူတကြ ရွိေနျခင္းဟာ ျပည္႕စံုျခင္း ေအာင္ျမင္မွဳေတြကို
ရယူႏိုင္ျခင္းနဲ႕ ႏွစ္ေယာက္အတူရွိေနရင္ အရာရာကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္
ရင္ဆိုင္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ႕
အေကာင္းျမင္မွဳေတြနဲ႕ ယံုႀကည္မွဳေတြကို ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ျမင္ေနရ
ပါတယ္တဲ႕။ ဒါေပမယ္႕ ဒါဟာ ေတာ္ေတာ္ ေတြ႕ရခဲ႕တဲ႕ အခ်စ္မ်ိဳးပဲလို႕လည္း မွတ္ခ်က္ခ်
ထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ဒီလို ေတြ႕ရတဲ႕ သူေတြရဲ႕ အခ်စ္ေတြဟာလည္း
သက္ဆံုးတိုင္လို႕ ေျပာႏိုင္ဖို႕ ခက္ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲ မသြားႏိုင္ဘူးလို႕
မဆိုႏိုင္ပါဘူးတဲ႕။
Valentine အမွီ ပို႕စ္ေလး ေရးဖို႕ စိတ္ကူးေပမယ္႕ အလုပ္မအားလို႕ အခုမွ တင္ျဖစ္တယ္။ တင္ျဖစ္ေတာ႕လည္း ေရးေနက် ရသမဟုတ္ပဲ..
တစ္ခါတေလ ႀကေတာ႕လည္း လက္ေတြ႕ဘဝနဲ႕ သီအိုရီ
ကင္းလြတ္ေနတာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိႏိုင္တာပဲ မဟုတ္လား။ တစ္ခါတေလ ေဝေဝဝါးဝါး
ျဖစ္ေနတဲ႕ အခ်ိန္ေတြမွာေတာ႕ သီအိုရီက ေကာက္ရိုးတမွ်င္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တာပဲ
မို႕ ကိုုယ္ဖတ္ျဖစ္တဲ႕ သီအိုရီတစ္ခုကို ျပန္ေရးတာ ျဖစ္ေပမယ္႕ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ႕ အခ်စ္၊ ကိုယ္ေပးခ်င္တဲ႕ အခ်စ္၊ ကိုယ္ ရေနတဲ႕ အခ်စ္ နဲ႕ ျဖစ္သင္႕တဲ႕ အခ်စ္ေတြကို ခြဲျခားမိလို႕ ရေစႏိုင္တဲ႕ ကၽြန္မ ဖတ္မိတာေလးကို မွ်ေဝလိုက္တာပါ။
References:
Acker, Michele, and Mark H. Davis. 1992. "Intimacy, Passion, and Commitment in Adult Romantic Relationships: A Test of the Triangular Theory of Love." Journal of Social and Personal Relationships, 9(1): 21-50.
Sternberg, Robert L. 1997. "Construct Validation of a Triangular Love Scale." European Journal of Social Psychology, 27: 313-335.
----. 1986. "A Triangular Theory of Love." Psychological Review, 93(2): 119-135.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
1 comments:
ဗယ္လင္တိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စာတစ္ပုဒ္ေရးမလို႔ စိတ္ကူးရင္း ခ်စ္ျခင္းေမတၱာအေၾကာင္းေတြ လိုက္ရွာဖတ္ျဖစ္ေသးတယ္...ဒါေပမယ့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ မေရးျဖစ္လိုက္ဘူး...သိသင့္သိထိုက္တဲ့အေၾကာင္းအရာကို က်က်နန ထုတ္ႏုတ္ၿပီး ေရးျပသြားတာ အင္မတန္မွ သေဘာက်မိပါသဗ်ား...